Autor: Agnieszka Przepiórka
Gminna Biblioteka Publiczna im. Braci Gillerów w Opatówku
SCENARIUSZ ZAJĘĆ
TEMAT: Eko-dzieci – myślimy o przyszłości
(Zajęcia przewidziane na 1,5 godziny dla dzieci w wieku 8-9 lat)
CEL OGÓLNY:
- Rozwijanie wśród dzieci podczas zajęć świadomości ekologicznej i wrażliwości związanej z poczuciem odpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego.
- Wyzwalanie i wzmacnianie uczucia szacunku wobec życia w każdej postaci.
- Kształtowanie przekonania, że działalność człowieka wpływa na zwierzęta i ich życie.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
- Dziecko rozumie konieczność dbania o środowisko.
- Dziecko wymienia sposoby ochrony środowiska przed zanieczyszczeniami.
- Dziecko potrafi wytłumaczyć, dlaczego trzeba wyrzucać śmieci do kosza, prawidłowo segreguje odpady do odpowiednich pojemników.
- Dziecko wie, jak zachować się w lesie, parku, na gospodarstwie, itp.
- Dziecko traktuje zwierzęta z szacunkiem i wrażliwością.
FORMY I METODY:
- Zbiorowa, grupowa.
- Rozmowa, odgrywanie scenek, zabawy ruchowe.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Przywitanie dzieci, zaproszenie do zajęcia miejsc w kręgu.
2. Przedstawienie tematu
– Dzisiaj chciałam porozmawiać z wami o środowisku.
- co to są śmieci?
- gdzie w waszych domach wyrzuca się śmieci?
- jak często wynosicie śmieci z domu do kontenerów?
3. Zabawa ruchowa „Sprzątamy las”
Sceneria – las wokół porozrzucane śmieci – bałagan. „Na polanie” siedzą dzieci.
- Pani przebrana za Leśnego Duszka – Elfa prosi dzieci o pomoc w pozbieraniu porozrzucanych śmieci. Chętne maluchy w rytm muzyki szybko zbierają odpady do worków. Później Elf pokazuje zebrane śmieci (duży worek wypełniony butelkami, opakowaniami itp.) Pomimo, że jest a taki duży nie jest wcale ciężki. Dzieci mogą podnosić worek i sprawdzać jego ciężar (można zważyć worek).
- Leśny Duszek pyta się: Co zrobić żeby było ich mniej? Dzieci powiedzą, żeby mniej wyrzucać, mniej zużywać. Elf mówi, że wszystkie te rzeczy, po których zostały opakowania były mu bardzo potrzebne. Ponownie zadaje pytanie: Co zrobić żeby było mniej śmieci, żeby zajmowały jak najmniej miejsca? Naprowadza uczestników na to żeby zgnieść śmieci w celu zmniejszenia ich objętości.
- Dzieci sprawdzają czy rzeczywiście tak się stanie i zgniatają wybrane śmieci (dla każdego dziecka powinno być co najmniej jeden ,,śmieć,,). Ponowne zebranie ich do worka. Ocena przez dzieci objętości i ciężaru worka (ponowne zważenie worka).
4. Wysłuchanie fragmentu Wędrówek Misia Uszatka, Czesława Janczarskiego – Dziwne sprawy.
Rozmowa z dziećmi:
- jak należy dbać o środowisko,
- co zrobić z opakowaniami, resztkami jedzenia,
- co się stanie jeśli będziemy rzucać śmieci obojętnie gdzie,
- czy nasze śmieci przeszkadzają innym?
Wyrobienie u dzieci nawyku sprzątania po sobie i zwracania uwagi innym osobom.
5. Gdzie powstają odpady?
Skąd się biorą śmieci? Skąd jest kubek po jogurcie, zepsuta zabawka- to jest ludzka sprawka!
- Zadanie 1 Pracując w zespołach dzieci mają zrobić listę zakupów z ostatniego tygodnia. Co się stało z tymi opakowaniami? Czy wszystkie zakupy były celowe i potrzebne? Dzieci mają zapisać listę odpadów, które powstały w ich domu w ciągu jednego dnia (może być w formie rysunków).
- Zadanie 2 Segregacja śmieci. Główna zasada jest taka – należy oddzielać surowce od odpadów, które nie nadają się do powtórnego przetworzenia. Jakie surowce oddzielamy? Są to: tworzywa sztuczne i metale, papier a także opakowania szklane.
Dzieci muszą zaklasyfikować wymienione odpady do pojemników (przygotowane plansze z pojemnikami – załącznik).
- gazety i czasopisma
- zeszyty i książki
- odkręcone i zgniecione plastikowe butelki po napojach
- kartony po mleku
- kapsle, zakrętki od słoików
- reklamówki,
- tubka paście do zębów
- trociny i korę drzew
- skoszoną trawę
- obierki owoców
- opakowanie po jogurcie
- butelkę po szamponie
- słoik po dżemie
Dlaczego nasze śmietniki coraz bardziej są przepełnione? – kupujemy coraz więcej pakowanych produktów.
Co szkodzi przyrodzie? Co się dzieje dalej z naszymi odpadami?
Gdzie się składuje śmieci? Czy można je jakoś jeszcze wykorzystać? Co to jest recykling?
6. Działania człowieka znacznie przyśpieszają proces zanikania gatunków zwierząt.
Spalarnie wyrzucają w powietrze bardzo niebezpieczne toksyny.
Stare, wyrzucone zabawki- tworzywa typu PCV używane do produkcji zabawek są bardzo niebezpieczne dla zdrowia, gdyż właśnie w trakcie ich spalania wydzielają się toksyczne opary zarówno dla ludzi, roślin jak i zwierząt.
Tak samo plastikowe opakowania. Niektórych plastików nie da się spalić ani przetworzyć-ich liczba wysypisk rośnie. Szczególnie plastikowe torebki, reklamówki lądują wśród przyrody, gdzie zwierzęta giną uduszone po ich połknięciu.
7. Zabawa ruchowa „Drwale i niedźwiedzie”
Cała grupa w rolach drwali wykonuje proste ruchy (rąbanie, piłowanie, opuszczanie drzewa), połączone z dźwiękiem. Pojawiają się „niedźwiedzie”, głodne, żarłoczne, które nie atakują „drwali” tylko nieruchomych. Zabawa polega na tym, że dzieci-drwale muszą zatrzymać się w pozie i trwać w bezruchu. Któremu choćby poruszy się ręka czy głowa, natychmiast zostaje zjedzony przez niedźwiedzia. Ćwiczenie powtarza się kilkakrotnie, zwycięzca (drwal, który nie da się sprowokować ani śmiechem, ani łaskotkami), otrzymuje rzęsiste brawa.
8. Drobne gesty na rzecz przyrody
- Dlaczego w lesie nie powinniśmy hałasować?
- Dlaczego zwierzęta mają cieszyć nasze oczy nie ręce?
- Dlaczego nie powinniśmy zbaczać z wytyczonej ścieżki?
- Jak zachowywać się podczas pikniku?
- Jak mówić „kocham cię” nie raniąc drzew?
- Czy można zrywać rośliny?
- Jak lepiej poznać przyrodę?
- Co się stanie ze zwierzętami jak zabraknie wody? Będzie mniej owadów i ptaków, ponieważ zanikną liście i ziarna, którymi się żywią oraz miejsca na budowę gniazd. Kto przeniesie pyłek kwiatowy?
Dzieci odpowiadają na pytania:
- Co robimy, by oszczędzać wodę:
1. zmywamy naczynia pod bieżącą wodą
2. dokręcamy dokładnie krany
3. myjemy zęby, a wodę dopiero zakręcamy po ich umyciu - Troszczymy się o przyrodę bo:
1. wyrzucamy puste opakowania po kosmetykach do lasu
2. niszczymy napotkane mrowiska w lesie
3. dokarmiamy ptaki zimą - Jak dbam o otoczenie, w którym mieszkam:
1. nie zwracam uwagi jak kolega rzuca papierek na ziemię
2. niszczę kwiaty
3. sadzę drzewa
9. Rozmowa – dzieci w parach po wejściu w określone role urwisa i * rozmawiają ze sobą na temat:
- *mrówki, ptaka – dlaczego podeptałeś, zniszczyłeś mój dom?
- *wiewiórki – dlaczego rzuciłeś tą foliówkę? Chcesz żeby bolał mnie brzuszek?
- *psa – dlaczego nie wyprowadziłeś mnie przez cały dzień
- *rybki- dlaczego jest nas tak dużo w tak małym akwarium?
- Itp.
Posiadanie zwierzęcia wiąże się z dużą odpowiedzialnością.
10. Ciekawostki – NIE DO WIARY
Jaki czas w przyrodzie rozkłada się:
- Papierowa chusteczka? (3 miesiące)
- Zapałka? (6 miesięcy)
- Guma do żucia? (5 lat)
- Puszka? ( 200 lat)
- Plastikowa butelka? (od 100 do 1000 lat)
Ile potrzeba na wyprodukowanie:
- 100 kartek papieru? (wycięcie dwumetrowego drzewa, energii 50 żarówek, 50 litrów wody)
- 100 kartek niebielonego papieru z makulatury? (2 gazety, 8 żarówek, 8 litrów wody)
Z czego można wyprodukować:
- Jeden sweter z polaru? (z 27 plastikowych butelek)
- Jeden samochód? (z 19 000 puszek po konserwach)
- Jeden rower? (z 670 puszek po napojach gazowanych)
11. Podsumowanie zajęć i podziękowanie dzieciom za udział
Literatura:
- Ekologia, Emmanuelle Paroissien, Ożarów Mazowiecki 2012.
- Sam dbam o środowisko, Sam troszczę się o środowisko, Izabela Potempa, Wrocław 2006.
- Recykling, Tony Hare, Warszawa 2005.
- Wędrówki Misia Uszatka, Czesław Janczarski, Warszawa1998.